ABN AMRO rapport ‘Op weg naar de circulaire auto’
Onderzoekers van ABN AMRO hebben de automotive branche doorgelicht. Hun belangrijkste conclusie: om met succes te innoveren, moeten alle schakels in de industriële keten samenwerken. En: circulaire innovatie is de game changer.
ARN Redactie
Nederland telt zo’n 300 automotive-toeleveranciers, met ruim 30.000 medewerkers. Nederlandse bedrijven zijn sterk in materiaal- en procesinnovatie, nieuwe mobiliteitsoplossingen en opkomende technologie. Dat biedt volgens Roderick Vos, sector analist Industrie bij ABN AMRO, kansen nu de auto-industrie bezig is zichzelf opnieuw uit te vinden. “De autofabrikanten moeten wel, want de consument kijkt anders naar mobiliteit en toont interesse voor concepten als Car as a Service (CaaS). De overheid stelt steeds strengere milieueisen. Dat dwingt de industrie tot vernieuwing in het ontwerp en het gebruik van auto’s. Het leidt ook tot nieuwe strategieën voor het einde van de levenscyclus. Daar komen hoogwaardige recycling en circulariteit centraal te staan. Hier is een revolutie ophanden, want de markt verandert razendsnel.”
“Hier is een revolutie ophanden, want de markt verandert razendsnel.”
De consument wil een smartphone op wielen
Consumenten hebben meer macht dan ooit, stellen de onderzoekers vast. Bedrijven hebben moeite om bij te blijven. De vraag van consumenten verandert en ook hoe ze producten gebruiken. De deeleconomie ontwikkelt zich snel en het tempo van innovatie accelereert. Auto’s worden slimme ‘apparaten’ die verbonden zijn met elkaar, het internet en de gebruiker. Terwijl ze op al die trends inspelen, zoeken autofabrikanten naar nieuwe manieren om zich te onderscheiden. Ook willen ze meer contact met toeleveranciers.
Uiteenlopende eisen
De overheid en de consument hebben verschillende eisen. De overheid dringt aan op meer veiligheid, minder uitstoot, zuinige en lichtere auto’s. De consument wil een smartphone op wielen: meer connectiviteit, diensten en functies. Wie volg je als fabrikant en toeleverancier? Van het juiste antwoord op deze vraag kan het voortbestaan van je onderneming afhangen.
Financiering nieuwe businessmodellen
Circulaire innovatie vraagt ook om nieuwe manieren van financieren. Het ligt voor de hand dat terugverdientijden en restwaardes veranderen. Banken financieren nu veelal op basis van onderpand of verwachte kasstromen. Nieuwe circulaire businessmodellen stellen andere financieringseisen. Ze gaan gepaard met een groeiende vraag naar voorfinanciering, veranderende cashflows en grondstoffen die als onderpand dienen.
Zo moeten bijvoorbeeld bij een leasemodel de productiekosten vooraf worden gefinancierd. Doordat het product niet wordt verkocht, is de opbrengst gespreid in plaats van direct. Wanneer de restwaarde van producten toeneemt, wordt financiering ervan makkelijker. Dat geldt voor de onderdelenproductie, maar ook voor nieuwe oplossingen voor de end-of-use fase.
“De verschuiving van product naar dienst is een hot topic, ook in de auto-industrie.”
Van product naar dienst
Vos signaleert nog een trend: “De verschuiving van product naar dienst is een hot topic, ook in de auto-industrie. Dit leidt tot nieuwe verdienmodellen en een verschuiving van eigendom van producten en machines. Dit is voor ons net zo nieuw als voor onze klanten. Nu financieren we vooral de koper van de machine. Door de verschuiving naar dienstverlening, wordt dat vaker de producent. Daar hangen andere risico’s aan. Bijvoorbeeld contractrisico’s en het verschuiven van kasstromen. Want de omzet is meer verspreid over de tijd. De kasstroom uit dienstverlening is ook constant, al ontstaat die pas na een tijdje als de klantenkring groot genoeg is.”
Toenemende aandacht circulariteit
Bij ABN AMRO denkt men dat de verschuiving naar dienstverlening in de industrie leidt tot meer aandacht voor circulariteit. Vos: “Producenten blijven producteigenaar en moeten hun product dus ook terugnemen op een bepaald moment. Voor de verwerking ervan zijn wederom flinke investeringen nodig. We gaan graag met onze klanten in gesprek over de verschuiving naar dienstverlening en een circulaire productie.”
Businessmodellen financieren in de circulaire industrie doet ABN AMRO dus al? Vos: “Dat is pionieren en maatwerk. Het gebeurt nog vooral bij grotere bedrijven, maar bij het MKB ontstaat ook interesse. Door ervaring op te doen, kunnen we werken naar een oplossing voor steeds meer klanten. Daar zijn we niet huiverig voor, integendeel. We kijken graag naar de kansen die nieuwe businessmodellen creëren, maar houden ook oog voor de risico’s.”
Het volledige rapport van ABN AMRO is online beschikbaar via https://insights.abnamro.nl/2016/08/op-weg-naar-de-circulaire-auto
DE 8 CIRCULAIRE PRINCIPES
Ontwikkel recyclebare materialenDesign for disassemblySlimme systemen, intelligent en verbondenLevensduurverlengingRevisie & upgrade voortdurendTerugnameTerugwinningRecycling & upcycling
De vier conclusies van het rapport
Circulariteit staat nog niet hoog op de agendaDe industrie reageert eerder op overheidsbeleid dan op de vraag van de consument. Nieuwe lichtgewichtmaterialen worden verlijmd of gelast. Dat maakt eenvoudige demontage en hergebruik onmogelijk; zo worden auto’s juist minder circulair.Fabrikanten aan zet op weg naar circulaire auto’sConsumenten verkiezen mobiliteitsoplossingen steeds vaker boven autobezit. Ze willen de nieuwste technologie, zonder de lasten van eigendom. Autobezit verschuift naar fabrikanten en leasebedrijven. Deelauto’s gaan korter mee. Autofabrikanten moeten hun ideeën over circulariteit herzien.Ook leveranciers moeten circulair denkenAutofabrikanten kunnen de uitdagingen niet alleen aan. Dat biedt leveranciers grote kansen om waarde toe te voegen. In deze overgangsfase gaan de vernieuwers efficiënter en hechter samenwerken met fabrikanten. Zo maken ze hun bedrijven toekomstbestendig.De Nederlandse auto-industrie kan een leidende rol spelenDaartoe moet de Nederlandse auto-industrie samenwerken met alle schakels in de waardeketen. Innovatie door de toeleveranciers zal een cruciale rol spelen.
