Rond vernieuwende batterijtechnologie hangt een aura van stevig gefinancierde start-ups en grote verhalen. Harm Bouma, voorzitter van de raad van toezicht van Kabel, een van Europa’s grootste papierfabrieken in het Duitse Hagen, is daar niet van. Het publiek in de volle Zenderzaal van Radio Kootwijk hing aan de lippen van de nuchtere en door de wol geverfde Nederlander, die vertelde over een batterijtechnologie die misschien weleens voor een revolutie zou kunnen gaan zorgen.
Megatrends
Bouma trapte af met een korte blik op een aantal belangrijke trends, waarvan er twee uitspringen. “Binnen een aantal jaren kunnen 15 miljoen auto’s niet meer worden gebouwd omdat het lithium voor de batterijen er niet meer is.” En daarnaast: “Volgens het ‘1,5 graden-scenario’ vertienvoudigt de behoefte aan hernieuwbare energie naar 2050.” Er zijn dus meer dan goede redenen om naast de beproefde, maar eindige li-ion-batterijtechnologie met alternatieven te komen. Bij voorkeur met een techniek die duurzaam is.
“We hebben een testprogramma afgerond waarbij een batterij-pakket 30.000 keer is geladen en ontladen. Daarna is de rest-capaciteit nog meer dan 90%”
Gecoat papier als basis
Harm Bouma, met een glimlach: “We kunnen alles op papier zetten.” Waarmee hij natuurlijk niet de mooie beelden en teksten bedoelde in de tijdschriften en catalogi die normaal gesproken op het papier van Kabel worden gedrukt. Met Terralyte komt de fabrikant met een papiersoort waarop energie kan worden opgeslagen. Bouma: “De techniek van het opslaan van energie op papier is niet nieuw. Wel nieuw is de schaal waarop wij deze nieuwe grondstof voor batterijen en supercondensatoren kunnen produceren. Wij maken gecoat papier; dat is een techniek die we normaal ook nodig hebben om die mooie glans op foto’s te krijgen. Het enige wat we nu doen, is een andere coating toepassen. Op dezelfde machines, met een zeer grote productiecapaciteit.”
Volledig biobased
De voornaamste bestanddelen van het inmiddels gepatenteerde ‘energiepapier’ zijn calciumcarbonaat (oftewel klei) en actieve koolstof. Hulpstoffen die volledig biobased zijn, evenals het papier zelf. Daarmee wordt toekomstige recycling een peulenschil. Voor de productie van het papier is geen geldverslindende nieuwe fabriek nodig, zoals bijvoorbeeld Tesla die momenteel in Duitsland bouwt. Kabel kan letterlijk morgen starten met de productie van het halffabricaat.
Een heel ander niveau van duurzaamheid
Wanneer gaan we de eerste toepassingen in de praktijk zien? Harm Bouma: “We hebben zojuist een intensief testprogramma afgerond, waarbij een batterijpakket 30.000 keer is geladen en ontladen. Daarna blijkt er een restcapaciteit te zijn van meer dan 90%. Dat is een heel ander niveau van duurzaamheid dan waar we nu aan gewend zijn. Voor de ontwikkeling en verkoop van de daadwerkelijke accu’s en supercondensatoren zal een specifiek bedrijf worden opgericht, waarvoor we op korte termijn partners zoeken. We verwachten dat we in 2023 de marktintroductie zullen kunnen doen en de eerste tests door klanten kunnen laten uitvoeren.”
Energieopslag op papier is zeker niet het enige serieus te nemen toekomstalternatief voor li-ion, maar vanuit het perspectief van recyclebaarheid wel een technologie met een mooie belofte.
Nieuwe Europese regelgeving vanaf voorjaar 2023
Er zijn drie belangrijke aandachtspunten voor de omgang met lithium-ion-batterijen: opslag, recycling en de nieuwe Europese regelgeving. “De Europese batterijrichtlijn van nu wordt vanaf het voorjaar van 2023 een verordening, waar alle bedrijven die iets doen met li-ion-batterijen mee te maken krijgen.” Dat vertelde Janet Kes, manager Batterijen bij ARN, het publiek in een vraaggesprek met dagvoorzitter Bas van der Werven.
Kes: “Er komt ook nieuwe Nederlandse regelgeving voor opslag, de PGS37. Bedrijven die batterijen op voorraad houden of opslaan dienen maatregelen te nemen om het risico op ontbranding zoveel mogelijk in te dammen. Van winkels die gehoorapparaten verkopen tot autodemontagebedrijven: iedere professional krijgt daarmee te maken.
De capaciteit voor recycling moet groter worden. In Europa zijn nu verschillende faciliteiten voor deze recycling, maar nog niet in Nederland. De nieuwe regelgeving gaat stimuleren dat batterijrecycling zich ontwikkelt van het lineaire plaatje van nu naar een cirkel. Het gaat er daarbij om dat de grondstoffen uiteindelijk weer terugkomen in nieuwe batterijen.” Dat laatste is van strategisch belang omdat de vraag naar schaarse grondstoffen de komende jaren verder toeneemt.
“De verwachte nieuwe Europese verordening heeft als doel de duurzaamheid van batterijen gedurende de gehele levenscyclus te verbeteren. Dus van winning grondstoffen tot uiteindelijke recycling. Ook is het idee dat er een Europese batterijenmarkt gaat ontstaan, waarmee de Europese afhankelijkheid van de grondstoffen die nodig zijn voor de groene energietransitie wordt verkleind. De nieuwe regelgeving zal behoorlijk wat vragen van de autorecyclingsector. Gelukkig is er wat tijd, want voor de implementatie geldt een meerjarig tijdpad.”
Deel dit bericht op je kanalen
Nieuwsbrief