Skip to content
Landenreporatage Noorwegen
Noorwegen: koploper in batterijrecycling
Noorwegen is wereldwijd koploper in elektrisch rijden. Ruim 6 op de 10 nieuw verkochte auto’s rijdt op stroom. Nu wil het ook Europees de dans […]
photo-1504233529578-6d46baba6d34

Noorwegen is wereldwijd koploper in elektrisch rijden. Ruim 6 op de 10 nieuw verkochte auto’s rijdt op stroom. Nu wil het ook Europees de dans leiden als het om de recycling van elektrische auto’s gaat. Een gloednieuwe batterijrecyclingfaciliteit in Frederikstad geeft de ambitie vorm.

 

Over drie jaar, in 2025, moet elke nieuwe auto in Noorwegen volledig elektrisch zijn.

In 2025, over drie jaar al, moet elke nieuwe auto in Noorwegen volledig elektrisch zijn. Dat klinkt als een flinke uitdaging, maar de Noren zijn al flink op weg. Was in 2020 ongeveer de helft van de auto’s die de showroom uitreden volledig elektrisch, een jaar later bleek al 62,5 procent van de nieuw verkochte modellen alleen over een accupakket te beschikken, aldus de OFV, de Noorse informatieraad voor wegtransport. Plug-in hybride meegerekend was september 2021 een topmaand. Liefst 91,5 procent van de nieuw verkochte auto’s had een stekker.

Emissievriendelijk rijden

De voorliefde voor elektrisch rijden, is in een belangrijke mate geboren uit overheidsstimulans. Wie in Noorwegen een elektrische auto koopt, is vrijgesteld van 25 procent aanschafbelasting die wel voor modellen met brandstofmotor geldt. “Hoe groter en vervuilender de auto, hoe duurder je uit bent”, legt de Noorse Vereniging voor de Elektrische Auto (Norsk Elbilforening) het progressieve belastingsysteem uit. Sinds de vroege jaren negentig stimuleert de Noorse overheid emissievriendelijk rijden, een strategie waar het dertig jaar later de vruchten van plukt. Elektrische rijders waren jarenlang ontheven van motorrijtuigenbelasting, hoefden tot 2017 geen tol te betalen en parkeerden hun voertuig tot een aantal jaar geleden gratis.

Page image
Om de steeds verder groeiende stroom van accupakketten te kunnen recyclen, startte de Zweedse batterijfabrikant Northvolt samen met de Noorse energie- en aluminiumproducent Hydro in de zomer van 2020 de joint venture Hydrovolt

Batterijrecycling

Als voorloper in elektrisch rijden, is Noorwegen ook het land dat procentueel gezien de meeste ELV’s (end-of-life-vehicles) met batterijpakket te verwerken krijgt. Volgens Autoretur telt Noorwegen in totaal circa 2,8 miljoen auto’s waarvan er ongeveer 400.000 elektrisch zijn. Een op de zeven auto’s rijdt dus volledig op stroom. Om die steeds verder groeiende stroom van accupakketten te kunnen recyclen, startte de Zweedse batterijfabrikant Northvolt samen met de Noorse energie- en aluminiumproducent Hydro in de zomer van 2020 de joint venture Hydrovolt. Deze organisatie is momenteel de grootste batterijrecyclingfaciliteit van Europa. In het Noorse Fredrikstad kan men op jaarbasis ruim 8.000 ton aan batterijmodules recyclen. Dat staat gelijk aan 23.000 EV batterijpakketten per jaar. En dat is nog maar het begin, want na Noorwegen staat een Europese expansie op de rol. Hydrovolt CEO Fredrik Andresen: “Aan het begin van 2021 waren we het eerste land ter wereld waar meer dan de helft van de nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch was. We moeten ons daarom richten om ook de wereldleider te worden in de recycling van gebruikte autobatterijen, wanneer de batterijen van elektrische auto’s aan het eind van hun levenscyclus zijn.”

Page image

Batteriretur zamelt jaarlijks meer dan 15.000 ton loodaccu’s in voor recycling.

Het lithium, mangaan, nikkel en kobalt afkomstig uit het accupakket vindt zijn weg naar nieuwe batterijen van de batterijfabrikant

Batteriretur

Northvolt en Hydro kunnen het niet alleen. Directe buurman van Hydrovolt in Fredrikstad is het Noorse Batteriretur. Dit bedrijf is zowel inzamelaar en sorteerder van hoogvoltage batterijen uit elektrische auto’s, maar ook ontmantelaar en een belangrijk expertisecentrum. Waar in Fredrikstad de sorteercentrale staat, vind je in het plaatsje Sandefjord de onderzoeksafdeling. Het is eveneens de plek waar Batteriretur de binnengekomen batterijen ontlaadt en ontmantelt. Dankzij hoogwaardige analysemethoden weet men in Sandefjord de exacte staat van de binnengekomen batterijen. In Flateby is ook nog een derde vestiging van Batteriretur. Daar staat het reparatie- en testcentrum.

Lithium, mangaan, nikkel en kobalt 

Het is een geoliede machine in Fredrikstad. Batteriretur – wat ook onder leiding staat van Hydrovolt-CEO Fredrik Andresen – levert de batterijen aan. Het aluminium dat afkomstig is van de gebruikte batterijen wordt gerecycled en hergebruikt door Hydro, terwijl Northvolt de ‘black mass’ voor zijn rekening neemt. Kortom, het lithium, mangaan, nikkel en kobalt afkomstig uit het accupakket vindt zijn weg naar nieuwe batterijen van de Zweedse batterijfabrikant. Northvolt gebruikt niet alles zelf; het verkoopt ook een deel aan derden.

 

 

Page image

Recyclen batterijpakketten

Het zaadje voor het wereldleiderschap in de recycling van hoogvoltage batterijen werd een decennium geleden al gelegd. In 2012 starten de Noren in opdracht van de Europese auto-industrie een pilotproject rondom het veilig recyclen van batterijpakketten uit elektrische voertuigen. “Daar hebben we veel ervaring mee opgedaan op het gebied van ontmantelen, scheiden, brand- en energieveiligheid”, zei Fredrik Andresen daarover op het recente jaarlijkse internationale autorecyclingscongres IARC. In de opstartfase is ook veel werk gestoken in de ontwikkeling van handleidingen en kennis opgedaan hoe je de logistiek rondom de verwerking van afgedankte batterijpakketten slim regelt.

Hoogvoltage batterijen

Met de opgedane kennis van het proefproject startte Batteriretur in 2014 met de verwerking van hoogvoltage batterijen. Met de nadrukkelijke steun van de Noorweegse associatie voor auto-importeurs wel te verstaan, mede-eigenaar en initiatiefnemer van Batteriretur Høyenergi. Het doel van Batteriretur Høyenergy? “Het vinden van veilige en kostenefficiënte oplossingen voor hoogvoltage batterijen op het gebied van Research and Development, ontwerp, ontmanteling, reparatie en recycling”, aldus Andresen. Acht jaar na de start hebben de Noren op elk gebied flinke stappen gezet. Andresen stopte zijn trots tijdens zijn IARC-presentatie niet onder stoelen of banken: “Tegenwoordig zijn we wereldleider en hebben we de kosten voor recycling voor twee derde teruggebracht. We hebben kennis en vaardigheden vergaard, terwijl we toegang hebben tot uniek ruw materiaal.” En de ontwikkeling gaat – volgens Andresen onder grote internationale interesse – vlot door. “Ons nieuwe project is het gerobotiseerd ontmantelen.”

Page image

Momenteel heeft Northvolt Ett in Skellefteå meer dan 500 mensen in dienst met 56 verschillende nationaliteiten.

‘Hydrovolt draagt bij aan een circulaire Europese batterij-industrie. Ons doel is de markt voor de recycling van batterijen in nauwe samenwerking met autofabrikanten vorm te geven’

Closing the loop

Andresen denkt dat Hydrovolt de loop voor hoogvoltage batterijen in Europa kan sluiten. “Hydrovolt draagt bij aan een circulaire Europese batterij-industrie. Ons doel is de markt voor de recycling van batterijen in nauwe samenwerking met autofabrikanten vorm te geven.” Vier pijlers zijn daarbij van belang, meent Hydrovolt, die ze allemaal zelf kunnen bieden. Als Noors bedrijf heeft het veel kennis van hernieuwbare energie, terwijl elektrisch rijden in Noorwegen volwassen is. Als het gevolg daarvan is er veel kennis en geavanceerde technologie op het gebied van de recycling van hoogvoltage batterijen voor handen. Daarnaast is een grote mate van traceerbaarheid en transparantie noodzakelijk voor een circulaire Europese batterij-industrie. Maar het échte geheim? “Een nauwe samenwerking is noodzakelijk voor de creatie en ontwikkeling van een circulair systeem voor hoogvoltage batterijen”, besluit Andresen.

Ruim veertig jaar autorecycling

Waar landen als Denemarken, Zweden en Nederland sinds de jaren negentig een inzamelsysteem voor End-Of-Live (ELV) voertuigen introduceerden, was Noorwegen ze ruim voor. Sinds 1978 verzamelt het al afgedankte voertuigen voor recycling. Tot aan 2006 werden de verwerkingscentra betaald door de Noorse overheid, waarna werd overgegaan op een systeem genaamd ‘Autoretur’. Dit systeem werkt op basis van producentenverantwoordelijkheid, waarbij de auto-importeurs (verenigd in het BIL) het voortouw namen. Een landelijk dekkend inzamelnetwerk met 140 ELV-innameplekken en een dozijn shredderbedrijven, vormt de basis van het Autoretur-systeem. Sinds de start werden in vijftien jaar tijd bijna 1,8 miljoen ELV’s verwerkt, waarbij 96,6 procent van het wagengewicht nuttig wordt toegepast. Hiermee bevindt Noorwegen zich in de top van de Europese autorecyclingindustrie.

Batteriretur

Batteriretur opende zijn deuren voor het eerst in 1993. Als non-profit organisatie zamelt het alle soorten batterijen in over heel Noorwegen via gecontroleerde downstreams. Veiligheid staat daarbij voorop. In 2014 richtte Batteriretur nevenbedrijf Batteriretur Høyenergi AS Op, met als specialisme hoogvoltage batterijen. Het verzamelt en ontmantelt meer EV-batterijen dan elk ander bedrijf in Europa.

De batterijpakketten worden handmatig én gerobotiseerd ontmanteld, waarbij Hydrovolt het staal, aluminium, koper en plastic terugwint voor hergebruik

Hydrovolt

Via een partnernetwerk verzamelt Hydrovolt batterijen inclusief verpakkingen. Hydrovolt ontdoet de batterijpakketten van hun lading, waarna het de onttrokken restenergie slim opslaat voor hergebruik in het eigen fabrieksproces. Daarnaast heeft de faciliteit 300 zonnepanelen op het dak, waardoor het bijzonder circulair opereert. De batterijpakketten worden handmatig én gerobotiseerd ontmanteld, waarbij Hydrovolt het staal, aluminium, koper en plastic terugwint voor hergebruik. De batterijcellen en modules verpulvert het, waarbij ze het elektroliet opvangt voor latere toepassingen. Het verpulverde materiaal wordt gesorteerd op basis van dichtheid, afmetingen en magnetisme. Het koper en aluminium volgen een recyclingroute, terwijl het overige materiaal – de ‘zwarte massa’ – een hydrometallurgisch proces ondergaat. Dat betekent dat zwavelzuur onzuiverheden verwijdert, waardoor het nikkel, mangaan, kobalt en lithium overblijft. Wat meteen weer gebruikt kan worden voor de productie van nieuwe batterijen.

Page image

Circulaire hotspots

Waar Europa, en dus ook Nederland, nog best wat kan leren van de circulaire Noorse aanpak van end-of-life hoogvoltage batterijen, geldt ook zeker het omgekeerde. Volgens een rapport van het Amsterdamse bedrijf Circle Economy is de Nederlandse economie 24,5 procent circulair en de Noorse slechts 2,4 procent. Recent werd er een overeenkomst ondertekend waarmee Holland Circular Hotspot en de Nordic Circular Hotspot de handen ineenslaan. Door middel van het delen van innovaties, kennis en middelen moeten de economieën van Scandinavische landen en Nederland een stuk meer circulaire worden.

Deel dit bericht op je kanalen

Nieuwsbrief

Wilt u op de hoogte gehouden worden?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.