Skip to content
Interview Rutger van Poppel
‘Kansen creëren op het gebied van recycling door in de productiefase stappen in eigen beheer te nemen’
Wil de Nederlandse hightechindustrie voorkomen dat ze voor batterijtechnologie helemaal afhankelijk wordt van Azië, dan moet er worden samengewerkt. Om vragen te bundelen en met […]
Ecar accu Jasper Baltus

Wil de Nederlandse hightechindustrie voorkomen dat ze voor batterijtechnologie helemaal afhankelijk wordt van Azië, dan moet er worden samengewerkt. Om vragen te bundelen en met elkaar aan de oplossingen te werken heeft Brainport Development daarom samen met andere partijen* het initiatief genomen om een nationaal batterij-ecosysteem op te zetten. De bedrijven die bij dit ecosysteem zijn aangesloten, kunnen onder meer kennis delen en zich gezamenlijk positioneren.

Batterijtechnologie maakt deel uit van het thema Energie, één van de maatschappelijke uitdagingen van Brainport Development. De keuze voor het versterken van een nationaal batterij-ecosysteem is ontstaan uit de gesprekken die Rutger van Poppel, projectleider batterij, heeft gevoerd met bedrijven in 21 gemeenten in Zuidoost-Brabant. Van Poppel: “Wij zien dat hier behoefte voor bestaat, maar vooral ook grote marktkansen voor onze hightechindustrie. De regio Zuidoost-Brabant en technologie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. 10% procent van het totaal aantal banen in de regio is in de technologische sector.” Door de aanwezigheid van de Technische Universiteit Eindhoven en hightechbedrijven, als Philips, ASML, NXP en VDL, behoort Zuidoost-Brabant tot de top technische regio’s van Europa.

Van brandstof naar elektrisch

Van Poppel: “Als Brainport Development worden we gefinancierd door deze 21 gemeenten. Waar we voortdurend mee bezig zijn, is het behouden van onze positie in de top van technische regio’s in Europa en deze positie te laten groeien. Zelf houd ik mij voornamelijk bezig met batterijtechnologie. Ik kijk onder meer waar de behoeftes liggen van bedrijven, waar we financiering kunnen aantrekken, wat we voor verschillende markten kunnen betekenen, welke lokale ecosystemen er al zijn en waar we samenwerking kunnen realiseren. We bevinden ons midden in de transitie van voertuigen die rijden op brandstof naar elektrisch aangedreven voertuigen. Voor ons is het interessant om te weten welke kennis er al is, bij zowel toeleveranciers als eindleveranciers van bijvoorbeeld auto’s, bussen, trucks, schepen en industriële machines, om die transitie van brandstof naar elektrisch te kunnen maken.”

Hofleverancier blijven

De rol van Brainport Development en haar samenwerkingspartners* is het ontwikkelen van een nationaal batterij-ecosysteem. Van Poppel: “Waarbij wij met name de keten organiseren en kennisuitwisselingen stimuleren tussen bedrijven, kennisinstellingen en overige stakeholders. Om zo de toepassing van batterijen te versnellen, de ontwikkeling van nieuwe generatie batterijtechnologie op te schalen en innovatie te realiseren. Auto’s zijn zeker niet de enige voertuigen waarnaar gekeken wordt. “We kijken ook naar zware voertuigen, zoals vrachtwagens, en naar de maritieme markt, waar we als Nederland een heel grote speler zijn. Ook schepen varen nog op verbrandingsmotoren, wat uiteindelijk niet meer de bedoeling is. Hier moet op korte termijn een alternatief voor gevonden worden. Dat betekent dat je andere technologieën moet gaan toepassen. Batterijen zijn op de korte termijn de beste oplossing.

 

“In de Brainportregio hebben we al heel veel kennis opgebouwd rondom het toepassen van batterijen, maar we kunnen nog slagen maken in het zelf ontwikkelen van batterijtechnologie”
Page image

Rutger van Poppel van Brainport Development

Batterijtechnologie ontwikkelen

Van Poppel: “In de Brainportregio hebben we al heel veel kennis opgebouwd rondom het toepassen van batterijen, maar we kunnen nog slagen maken in het zelf ontwikkelen van batterijtechnologie. Dit vraagt om veel kennis rondom het ontwikkelen en produceren van batterijen, maar ook rondom het toepassen van elektronica en data om de circulariteit van de batterij te vergroten. Daarom is deze transitie zo moeilijk en vraagt het om een nationale aanpak; enerzijds wil je je bestaande businessmodel in stand houden en anderzijds wil je batterijkennis op doen en een totaal nieuw product ontwikkelen. Toch zie je dat grote bedrijven in Duitsland en Frankrijk die originele producten fabriceren nu overstag zijn en veel investeren in batterijtechnologie.”

Nationale aanpak noodzakelijk

Van Poppel geeft aan dat het hele proces van fossiele brandstoffen naar elektrisch ontzettend spannend is. “Wij kijken daarin natuurlijk in eerste instantie naar onze eigen regio, maar zijn bezig om dit met andere regio’s en ministeries naar een nationaal niveau te tillen met de bijbehorende facilitering, investeringen en gezamenlijke positionering vanuit de overheid tot gevolg. In Duitsland, Frankrijk en Spanje gaat de transitie naar het bouwen van elektrische voertuigen en opbouwen van batterijproductie veel sneller, omdat die landen er veel meer in investeren.” Ook in Nederland zou de industrie volgens Van Poppel ondersteund moeten worden met een nationaal initiatief. “Samenwerking in de hele keten is heel belangrijk en een visie op: hoe ga je om met batterijen?” Hij geeft aan dat er verschillende uitdagingen zijn:

  1. Hoe kunnen we met elkaar de transitie maken en daarbij onderscheidend vermogen behouden?
  2. Hoe kunnen we de applicaties elektrificeren en hoe faciliteren we dat ze ook daadwerkelijk op grote schaal toegepast kunnen worden?
  3. Hoe ga je om met batterijen aan het einde van de eerste levensfase? Bouw je die om naar stationaire toepassingen, voor bijvoorbeeld opslag van duurzame energie, of naar een andere toepassing?
  4. Hoe gaan we batterijen verwerken aan het einde van hun levensduur? Wat doen we in Nederland en wat niet? En hebben we daar de juist opgeleide mensen voor?
  5. Hoe gaan we er in de toekomst voor zorgen dat we niet meer zo afhankelijk zijn van internationale toeleveranciers van batterijcellen?
  6. Hoe zorgen we ervoor dat innovatieve en unieke batterijbedrijven als LionVolt, ELEO en LeydenJar op kunnen schalen en door kunnen groeien tot toonaangevende spelers in de batterij-industrie?

Om deze uitdagingen te tackelen zijn er door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in 2020 twee kamerbrieven gestuurd die gaan over een nationale batterijagenda. Van Poppel: “Als Brainport Development denken we mee over hoe we die kamerbrieven kunnen vertalen naar een nationale batterijstrategie voor onze eigen industrie. Wat nog wel spannend is, is in welke mate zo’n initiatief leidt tot de gewenste nationale strategie. In debatten die gaan over de energietransitie werd gesproken over waterstof en kernenergie, terwijl de batterij hoe dan ook een groot onderdeel is van deze transitie. Daar wil je het óók over hebben. Daarbij kan het zelf produceren van batterijen veel werkgelegenheid opleveren in Nederland. Zo zouden we als Brainportregio heel goed batterijtechnologie specifiek voor het zwaarder vervoerssegment kunnen maken en wordt door LionVolt in Eindhoven (een spin-off van TNO/Holst Centre) de nieuwe generatie batterijcel op basis van vaste stof ontwikkeld.” Van Poppel geeft aan dat dit een unieke kans is voor Nederland om een onderscheidende positie in de batterijketen in te nemen. Zeker als we in Nederland hieromheen de logistiek en recycling goed kunnen inregelen. Maar dat dit wel gezamenlijk met andere regio’s in Nederland zal moeten gebeuren. “Omdat die unieke en complementaire competenties hebben. Als klein land moeten we niet denken dat we de marktkansen kunnen benutten als we vanuit eilandjes opereren.”

“Hier liggen qua recycling kansen: als je met elkaar in het begin (productie) al bepaalde stappen in eigen beheer neemt, kun je ervoor zorgen dat dit circulair gebeurt”
Page image

Rol van recycling

Brainport Development kijkt altijd naar de keten in z’n geheel. Van Poppel: “Al in de ontwerpfase van een batterijpakket willen we stimuleren dat er nagedacht wordt over het einde van de levensduur. Hier liggen qua recycling kansen: als je met elkaar in het begin (productie) al bepaalde stappen in eigen beheer neemt, kun je ervoor zorgen dat dit circulair gebeurt. Ook zouden we bepaalde voorbewerkingsstappen van het recyclen van batterijen in Nederland kunnen doen om zo de kosten voor het daadwerkelijk recyclen te verlagen. Nu gaat als het ware het hele batterijpakket voor recycling naar het buitenland. Als je een aantal stappen in eigen land doet, levert dit niet alleen werkgelegenheid op, maar heeft het ook economische waarde: een batterij bevat immers waardevolle grondstoffen. De meeste waarde zit er voor ons in om al deze verschillende stappen in de keten met elkaar te verbinden, zodat er ketenoplossingen ontstaan die onze concurrentiepositie versterken ten opzichte van concurrerende landen.”

Doelstellingen voor 2021

Op dit moment is Brainport Development de mogelijkheden van recyclen aan het verkennen door de recyclingketen beter in kaart te brengen. Welke bedrijven kunnen die eerste stappen van het ontmantelen van een batterijpakket uitvoeren? Als je dat in eigen land gaat doen, krijgen we een stroom aan materialen, die stromen kunnen we bundelen en ervoor zorgen dat die op een efficiënte en verantwoorde manier bij de juiste recyclelaar terechtkomen. Nog dit jaar wil de kennisorganisatie beter georganiseerd zijn en een nationale strategie hebben ontwikkeld. Ook kijken we of er projecten opgestart kunnen worden op het gebied van batterijrecycling. “We gaan hiervoor bedrijven bij elkaar brengen en kijken of we hier subsidie voor kunnen aanvragen.” Hoewel Van Poppel verwacht dat het nog minimaal vijf tot tien jaar duurt voordat de materiaalstromen uit afgedankte batterijen groter worden, is het van belang dat we er dan als hele keten klaar voor zijn. “We zijn nu een ecosysteem aan het opbouwen, zodat we als het nodig is straks de hele club? bij elkaar hebben!”

Samenwerking met ARN

Brainport Development werkt om de recyclingketen voor batterijen beter te organiseren nauw samen met Janet Kes van ARN. “ARN is voor ons een heel waardevolle partner, omdat zij heel veel inhoudelijke kennis hebben rondom het recyclen van batterijen en de bijbehorende processen. Wat wij als Brainport Development doen, is onder andere de verbinding leggen tussen ARN en bedrijven die veel behoefte hebben aan meer informatie en inzicht over batterijrecyclingprocessen, -technologieën en bijbehorende wet- en regelgeving. Daarnaast heeft ARN een uitgebreid netwerk in de recyclingketen waar Brainport en andere bedrijven gebruik van kunnen maken en veel relevante data waaruit wij kunnen putten. Tot slot verkennen we samen met ARN verschillende projecten met bedrijven om batterijrecyclingtechnieken te testen en de batterijketen beter inzichtelijk te maken.”

Page image

Meer over Brainport Development

Bij Brainport Eindhoven, een innovatief ecosysteem in Zuidoost-Brabant, worden impactvolle, innovatieve technologieën die ons leven aangenamer, veiliger en schoner maken ontwikkeld. De Brainportregio bestaat uit 21 gemeenten en telt vele campussen, fieldlabs en innovatiehubs. Iedere dag werken bedrijven, onderwijs-, kennisinstellingen en overheden binnen dit ecosysteem samen, waardoor ketensamenwerking, open innovatie en allianties succesvol vorm krijgen. De economische ontwikkelingsmaatschappij Brainport Development versterkt deze samenwerking. Zij ondersteunen de gedeelde belangen. In welke agenda herkennen we ons allemaal? Hoe kunnen we van één plus één drie maken? Hoe krijgen we nieuwe initiatieven van de grond? En welke opgaven zijn zo groot dat we sámen verder komen dan alleen? Kijk voor meer informatie op brainporteindhoven.com.

*De partijen waar Brainport Development mee samenwerkt om een nationaal ecosysteem te creëren zijn: InnovationQuarter, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM), OostNL, RAI Automotive Industry NL, Netherlands Maritime Technology (NMT), Uitvoeringsprogramma Circulair Maakindustrie (UPCM) en andere kennis- en industriepartners.

Deel dit bericht op je kanalen

Nieuwsbrief

Wilt u op de hoogte gehouden worden?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.