Dynamiek in ketens groot én verschillend

De recyclingketens van auto’s en autobatterijen vormen het primaire beleids- en werkterrein van ARN. Dat maakt dat we ons ook voortdurend oriënteren op de ontwikkelingen voor én na deze ketens. Zo zien we dat in auto’s steeds meer verschillende materialen worden toegepast. Deze materialen zijn in de recyclingketen vaak lastiger te scheiden en te hergebruiken. Tegelijkertijd wint het opnieuw toepassen van (originele) onderdelen terrein, een ontwikkeling die ARN actief ondersteunt: begin 2025 introduceerden we, in samenwerking met RAI Aftermarket en Stiba, daarom de CO₂-calculator.

De markt van elektrische auto’s verloopt stormachtig, hetgeen op enige termijn kan leiden tot een groter aanbod van autobatterijen. ARN anticipeert vanzelfsprekend op dit toekomstige aanbod, enerzijds door de inzamelstructuur optimaal in te richten, anderzijds door de demontagebedrijven te ondersteunen bij optimale en veilige ontmanteling van het groeiend aantal EV-batterijen.

Autorecycling in 2024

In het algemeen geldt dat het wagenpark in Nederland groeit én dat de gemiddelde levensduur van een auto elke vijf jaar met een jaar wordt verlengd. Auto’s worden steeds beter en vervanging wordt langer uitgesteld. Daarmee hangt samen dat het aanbod van autowrakken in 2023 aanzienlijk afnam, maar dat in 2024 weer sprake was van een stijging van liefst 16%.

Hoewel het aantal nieuwe personenauto’s op de markt in 2024 toenam, is de stijging met ruim 57% van het aantal nieuw verkochte en geïmporteerde bestelauto’s vermeldenswaardig. De oorzaak hiervan is te vinden in het verdwijnen van de BPM-vrijstelling voor bestelauto’s per 1/1/2025.

De daling van 2022 werd in 2023 doorgezet in 2023. In 2024 herstelde zich dit weer. ARN ziet als belangrijkste oorzaak dat mensen in én na de corona-periode langer met hun auto zijn blijven doorrijden. In het eerste kwartaal van 2025 zet deze trend zich door.

De voornaamste oorzaak van het dalend aantal aangesloten bedrijven is dat bedrijfseigenaren zijn gepensioneerd zonder opvolging. Gelijktijdig stijgt het marktaandeel van de autodemontagebedrijven dat bij ARN is aangesloten: van 83.7% in 2023 naar 85,7% in 2024.

Recyclingresultaat onveranderd hoog

In 2024 werden afgedankte auto’s voor 98,8% nuttig toegepast; dit resultaat bestaat uit ruim 88% hergebruik en ruim 10% energieterugwinning. Deze percentages liggen al jaren op dit hoge niveau en zijn alleen met veel extra inspanning te verhogen. Het streven is vooral om materialen steeds hoogwaardiger te hergebruiken.

Met dit resultaat wordt voldaan aan de eis van 95% recycling of hergebruik in zowel de Europese End-of-life vehicles richtlijn als het Nederlandse Besluit beheer autowrakken (Bba).

Autorecycling in één oogopslag: de schakels en hun prestaties

• 

Recycling van EV-batterijen in 2024

Het aanbod van EV-batterijen in Nederland zal in de komende jaren snel stijgen. In 2024 werd ruim een derde meer aangeboden dan in het jaar daarvoor. Tot en met 2024 zien we vooral EV-batterijen komen van dealerbedrijven, als gevolg van after sales-vervanging.

Recycling van EV-batterijen in één beeld: de schakels en hun prestaties

• 

Resultaat

Ten opzichte van 2023 is de behaalde recyclingprestatie iets gedaald: van 63.6% naar 60,4% nuttige toepassing. Het gaat hier om het gewogen gemiddelde van recycling en second use toepassingen. Als belangrijkste oorzaak voor de daling is dat het aandeel van second use toepassingen afnam van 26% naar 15%. Omdat naar verwachting steeds meer oudere batterijen zullen worden aangeboden, zal het aandeel van second use toepassingen in de komende jaren verder dalen. Daarnaast geldt dat er meer modules worden aangeboden, als deze om veiligheidsredenen worden vervangen zijn ze ook niet geschikt meer voor een volgend gebruik. Een derde oorzaak moet worden gevonden in het feit dat voor verwerking tot en met black mass bewust gekozen wordt voor verwerking binnen Europa, wat ook kan leiden tot lager gerapporteerde percentages.

Het resultaat van 2024 (60,4%) bevindt zich ruim boven de wettelijke verplichting van 50% van het gewicht van lithium-ionbatterijen.

In augustus 2025 zal de nieuwe Europese Batterijenverordening van kracht worden. Deze heeft grote gevolgen voor de gehele batterijwaardeketen, van productie tot en met terugwinning van kritieke materialen. De batterijverordening zorgt voor strengere regels voor duurzaamheid, veiligheid, hergebruik en recycling van batterijen. Producenten worden verplicht meer transparantie en verantwoordelijkheid te nemen. Belangrijke gevolgen zijn de invoering van een digitaal batterijpaspoort (vanaf 2027), minimale percentages gerecycled materiaal en strengere eisen voor hergebruik, rapportage en producentenverantwoordelijkheid.

Om te voldoen aan de nieuwe batterijverordening dient een importeur vooraf een mededeling in bij Rijkswaterstaat-Leefomgeving (RWS-L) met daarin informatie hoe wordt voldaan aan de regelgeving. ARN organiseert dit collectief voor een groot aantal voertuigimporteurs die batterijen op de markt brengen. ARN heeft hierover met RWS-L, ministerie van IenW en ILT uitvoerig overleg gehad om dit te kunnen voorbereiden. In mei 2025 zal naar verwachting pas duidelijk zijn hoe een mededeling kan worden ingediend.

Transport vraagt aandacht

Het vervoer van lithiumbatterijen is streng gereguleerd vanwege brand- of explosiegevaar. Volgens de ADR wetgeving (internationale regelgeving voor transport van gevaarlijke goederen) worden lithiumbatterijen als gevaarlijke goederen geclassificeerd. Afhankelijk van de staat van de batterij (nieuw, gebruikt, beschadigd of defect) betekent dit specifieke eisen voor transport.

Voor kritische batterijen (beschadigd, defect, of kans op thermal runaway) zijn de eisen streng: transport in UN-gekeurde verpakkingen, veiligheidsprocedures en documentatie. Daarnaast geldt voor deze batterijen een meldingsplicht bij de overheid en er zijn beperkingen op hoeveel per transportmiddel mag worden vervoerd.  Het is daarom van belang de classificatie van de batterij voor transport juist te doen om risico’s tijdens transport te minimaliseren. De kosten voor transport van kritische batterijen zijn gezien de maatregelen zeer kostbaar.   

In 2024 was van het totaalgewicht van 362.869 kg aan aangemelde batterijen 27.598 kg (7,6%) niet-transportzeker. In 2023 ging het weliswaar om minder kilo’s maar om een gelijke verhouding.

Stimuleringsregeling batterijen

Van juli 2023 tot en met juni 2024 maakte driekwart van de aangesloten demontagebedrijven gebruik van de stimuleringsregeling rond duurzame en veilige demontage van EV-batterijen. Deze regeling omvatte vergoedingen voor specifieke trainingen en de registratie aandrijfbatterijen. Daarnaast konden deze autodemontagebedrijven de kosten van een demontage-startset en een heftafel vergoed verkrijgen. Primaire doel van deze ondersteuning was het borgen van de veiligheid in het werk.

Participatie in duurzame programma’s

ARN wordt steeds vaker benaderd om deel te nemen in programma’s rondom circulariteit. Als kennispartner van het recyclingdeel van de keten kan ARN daardoor de jarenlang opgedane ervaring en kennis inzetten en meebouwen aan invulling van toekomstige wettelijke verplichtingen en ambities.

Voor het Battery Competence Cluster NL (BCC) is ARN trekker van een van de vier thema’s voor het ontwikkelen van een sterke batterijsector in Nederland. Om hiertoe te komen, is financiering vanuit het Nationaal Groeifonds voor een groot aantal projecten verkregen. Het thema ‘Second use, materialen en recycling’ richt zich vooral op het ontwikkelen van recyclingcapaciteit voor duurzame materiaalvoorziening, dit onder meer in te zetten op innovaties in recycling voor schone en duurzame technologie. Dit wordt gerealiseerd door verschillende partijen in de verwerkingsketen in samenwerking met universiteiten en kennisinstituten. Daarnaast is er binnen het Nationaal Groeifonds ook veel aandacht voor het opleiden van voldoende personeel met de juiste competenties.

In 2024 is ARN gevraagd deel te nemen in het programma Groeien met Groen Staal, dat gefinancierd wordt vanuit het Nationaal Groeifonds. In het programma participeren nationale en internationale bedrijven, universiteiten, HBO’s, MBO’s, kennisinstellingen en brancheverenigingen. Het thema Terugwinning draait om het terugwinnen van zo zuiver mogelijk staalschroot waardoor er meer in de staalproductie kan worden ingezet. Dit thema omvat meerdere onderzoeksprojecten.

ERP-ICT systeem succesvol geïntroduceerd

De kwaliteit en beschikbaarheid van een goede ICT ondersteuning en goede data vormen de basis voor het werk van ARN. In 2024 hebben we de overstap afgerond naar een nieuw Enterprise Resource Planning (ERP) systeem dat ons in de komende jaren veel efficiency en meer inzichten zal opleveren. Het project werd conform planning en binnen budget gerealiseerd. De implementatie en de datamigratie is door de accountant geverifieerd en akkoord bevonden.

Laatste papieren begeleidingsbrief

In 2024 werd bereikt dat het laatste autodemontagebedrijf voor de Nederlandse transporten overstapte van de papieren begeleidingsbrief naar de elektronische versie. Met de digitale begeleidingsbrief besparen we niet alleen op een berg papier, maar ook op het aantal handelingen én zo blijkt: op het aantal te corrigeren fouten.