Skip to content
Automobiliteit ten tijde van corona
Heeft de coronapandemie blijvende gevolgen voor onze mobiliteit?
Nu Nederland door Covid-19 massaal thuiswerkt, beginnen de gevolgen steeds beter zichtbaar te worden. Minder files en schonere lucht zijn mooi meegenomen, maar wat als […]
nick-fewings-br9D5K3UTRQ-unsplash

Nu Nederland door Covid-19 massaal thuiswerkt, beginnen de gevolgen steeds beter zichtbaar te worden. Minder files en schonere lucht zijn mooi meegenomen, maar wat als thuiswerken voor veel mensen ook na de lockdown de norm blijft? Wat zijn de effecten dan op onze mobiliteit?


Tekst Arjen van der Sar

Pling, een mailtje van het garagebedrijf. “Goedemiddag, het is weer tijd voor een grote beurt. Maakt u een afspraak in ons agendasysteem?” Een check van de kilometerstand: nog 20.000 kilometer te gaan, maar daar houdt het automatisch gegenereerde bericht van mijn dealer natuurlijk geen rekening mee. Met het garagebedrijf spreken we af dat we de beurt twee maanden uitstellen.

Veel autobezitters zullen deze ervaring herkennen, zeker als ze sinds maart vorig jaar maar zelden de rit naar kantoor hebben gemaakt. De auto staat stil en de teller dus ook. Nu kantoorwerkers hebben geleerd dat thuiswerken werkt, mag je je afvragen of het ‘oude normaal’ ooit nog volledig terugkeert. De gewijzigde mobiliteitsbehoefte raakt ook het OV. Met alle gevolgen van dien voor de NS, die vanwege de matige bezetting van haar treinen onlangs aangaf het zonder miljardensteun van de overheid niet te redden. Voor het OV wordt 2021 het jaar van de waarheid: als thuiswerken voor velen de norm wordt, kunnen bus, tram en trein dan wellicht een rol spelen in een wereld waarin het bezitten of leasen van een auto minder centraal staat?

Minder externe afspraken, meer thuis werken

Wat zeggen de cijfers? Volgens het NZMO 2020-onderzoek (het meest recente brancheonderzoek voor zakelijke mobiliteit in Nederland) is het aantal externe afspraken het afgelopen jaar sterk afgenomen. Twee derde (65 procent) van de bedrijven geeft aan dat er in de toekomst – als corona achter de rug is – kritischer gekeken zal gaan worden of externe afspraken wel echt nodig zijn. Circa de helft van de kantoorwerkers in Nederland werkte in het afgelopen jaar regelmatig vanuit huis en verwacht dit ook na de crisis te blijven doen, blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Een en ander leidde er in 2020 toe dat het aantal gereden leasekilometers met 24 procent afnam. Reed de gemiddelde leaseauto pre-corona nog zo’n 23.000 kilometer per jaar, afgelopen jaar waren dat er 17.500. De teruggelopen mobiliteit én de economische crisis heeft zijn weerslag op de leasesector; in 2020 daalde voor het eerst in jaren het aantal zakelijke lease personenauto’s, om precies te zijn met -2,1 procent tot 724.800.

“Circa de helft van de kantoorwerkers in Nederland werkte in het afgelopen jaar regelmatig vanuit huis en verwacht dit ook na de crisis te blijven doen”
Page image

Wat zijn de opties?

Ook bezitters van leaseauto’s denken na over hun opties voor het post-coronatijdperk. Behoort de leaseauto tot je arbeidsvoorwaarden, dan ga je daar door de pandemie steeds rationeler naar kijken. Wat zijn de alternatieven? Een mobiliteitsbudget, OV-kaart, private lease of een deelauto? Volgens onderzoek van RWS Duurzame Mobiliteit is het aanbod van deelauto’s in Nederland de laatste jaren fors toegenomen. In 2020 waren er 730.000 autodelers en 64.312 deelauto’s.

Als je de onderzoeken mag geloven, wordt de rol van de auto hoe dan ook teruggedrongen. Volgens het NZMO-onderzoek 2020 verwacht 26 procent van de bedrijven in 2021 een afname van het wagenpark. Volgens adviseur business en market intelligence VNA, de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen, Max Erich zoeken veel leaseklanten een oplossing voor auto’s die bij einde leasecontract nog lang niet aan hun beoogde kilometers komen. Max: “Een jaar extra doorrijden met de huidige leaseauto is voor nu een oplossing. Daarnaast kan het ook een optie zijn om, als een leaseklant onzeker is over de toekomst, voorlopig voor een wat kortere periode een occasion te leasen.”

Met plezier terug naar kantoor

Werkgevers lijken voor te sorteren op een permanente rol voor thuiswerken. Zo lanceerde VodafoneZiggo in oktober reeds als eerste organisatie van Nederland een hybride beleid voor de lange termijn, waarbij thuiswerken op gelijke voet staat met werken op kantoor. Iedereen die wil, mag de helft van de tijd thuiswerken, ook als alles weer normaal wordt.

Toch vermoedt Max dat, als corona door vaccinatie enigszins onder controle is, een belangrijk deel van de werkenden in Nederland weer met plezier naar de werkplek op kantoor terugkeert. Hij wijst er verder op dat de veranderingen niet van de ene op de andere dag zullen plaatsvinden. “Zakelijke rijders hebben ook privé plezier van de auto. Die behoefte blijft, ongeacht of thuiswerken de boventoon voert of dat we weer naar kantoor gaan. Het plezier en het nut van het rijden van een relatief nieuwe, veilige en zuinige auto, dat cijfer je niet zomaar weg.”

“Het plezier en het nut van het rijden van een relatief nieuwe, veilige en zuinige auto, dat cijfer je niet zomaar weg”
Page image

Wegverkeersvolume zal groeien

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) voorspelt dat Nederland qua automobiliteit binnenkort de draad weer oppakt. “Het wegverkeersvolume op het hoofdwegennet zal na de flinke dip in 2020 in de jaren daarna weer groeien. In 2025 ligt het ongeveer 5 tot 10 procent boven het volume van 2019”, zo voorziet het KiM, dat ervan uitgaat dat de beoogde uitbreiding van de wegcapaciteit het toegenomen verkeer deels opvangt.

Zo zijn er nog veel vragen om te beantwoorden. Zoals: wat doet dit alles met de recycling van auto’s? Minder forensen naar kantoor en minder gereden kilometers telt in de loop van jaren op tot een wat langere technische levensduur. Eenvoudig gezegd: auto’s belanden later bij de demontagebedrijven, met per saldo per jaar minder gerecyclede auto’s.

Stap terug doen

Maar gaat die (lease)auto echt een stap terug doen? De uitkomst hangt deels af van werknemers (en hun werkgever): zien zij samenwerken in Teams en Zoom als ideaal of is de rek daar op een gegeven moment uit? En als ze dan twee of drie dagen per week naar kantoor gaan, doen ze dat dan in hun ‘eigen’ auto of zet de trend door die ‘van bezit naar gebruik’ heet? Kan autodelen een factor van betekenis worden? Wie je het ook vraagt: je auto weg doen en overstappen op een deelauto is voor velen een enorme stap.

Alleen de autodealer die onze auto pas over twee maanden verwacht voor een beurt is heel stellig: “Natuurlijk zie ik ook dat autobezitters gaan rekenen en de voordelen van autodelen en OV-gebruik afwegen. Maar neem van mij aan: er gaat niks boven dat gevoel van die autosleutels in je broekzak. Vrijheid om te gaan en te staan waar en wanneer je maar wilt, dat is een sterke drijfveer. Ook en misschien wel juist straks, als de wereld weer open is.”

“Er gaat niks boven dat gevoel van die autosleutels in je broekzak”
Page image

Gevolgen van de crisis voor bedrijven en mobiliteit

Het NZMO 2020, het meest recente brancheonderzoek voor zakelijke mobiliteit in Nederland, geeft aan wat corona heeft gedaan en wat de effecten in 2021 zullen zijn.

  • Méér thuiswerken en minder externe afspraken zorgen voor structurele afname van de mobiliteitsbehoefte;
  • Zowel werkgevers (twee derde) als zakelijke reizigers (vier vijfde) verwachten structurele en blijvende verandering;
  • Thuiswerken was (in 2019, vóór corona) gemiddeld een op de vijf werkdagen, is (in nov 2020) gemiddeld vier op de vijf werkdagen en wordt naar verwachting (midden 2021) tweeënhalf op de vijf werkdagen;
  • Het aantal autokilometers neemt af met 26 procent in 2020 (t.o.v. 2019) en naar verwachting met 15 procent in 2021 (t.o.v. 2019).

Cijfers & zo

De gemiddelde levensduur van een auto in 2020 was 18,9 jaar. Dat is een kleine stijging met het jaar ervoor, toen dit nog 18,7 jaar was. Elk jaar worden er aan het einde van hun levensduur ruim 200.000 auto’s afgemeld voor autodemontage, waarna vervolgens vrijwel alle materialen uit het wrak kunnen worden hergebruikt. Als je puur naar het merk kijkt, was in 2020 Renault het vaakst voorkomende automerk, snel gevolgd door Opel. Het meest gerecyclede model van 2020 is echter de Peugeot 206, gevolgd door Volkswagen Polo, Volkswagen Golf, Ford Focus en Ford Ka. Opmerkelijk is dat een op de vier gerecyclede auto’s grijs is. Food for thought.

Deel dit bericht op je kanalen

Nieuwsbrief

Wilt u op de hoogte gehouden worden?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.