Op Prinsjesdag heeft het kabinet zijn plannen gepresenteerd voor de mobiliteit in Nederland. Om het vervoer te verduurzamen stimuleert de overheid de aanschaf van een elektrische auto en komt er meer ruimte voor de fiets en een nieuwe leaseregeling. Alex van den Hoff, voorzitter van de sectie scooters van de RAI Vereniging, breekt een lans voor de scooter.

Tekst

Fotografie Verse Beeldwaren

De afgelopen jaren heeft het gebruik van de scooter een grote vlucht genomen en is de traditionele doelgroep van de scooter fors uitgebreid. Mede dankzij de opkomst van de snorscooters – waarmee je zonder helm op het fietspad mag rijden met een snelheid van maximaal 25 km/u – telde Nederland er in 2018 zo’n 1,2 miljoen aldus het CBS. “De scooter is al lang niet meer een lifestyleproduct voor de jeugd maar is inmiddels een zinvol mobiliteitsalternatief voor iedereen”, stelt Alex van den Hoff. Deze 1,2 miljoen brom- en snorfietsen rijden zo’n 1 miljard kilometer per jaar.

Einde van de rit

Helaas staat de scooter niet altijd even positief in het nieuws. “Er is vooral oog voor negatieve berichtgeving, denk aan de helmdraagplicht alléén voor snorfietsers. Ik ben geen voorstander maar als het over verkeersveiligheid en het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers gaat, kan niemand daarop tegen zijn. Maar wees dan wel consequent. Het werkt in de beeldvorming helaas tamelijk stigmatiserend wanneer politiek en maatschappij alleen naar dit specifieke vervoersmiddel wijzen. Beter is het om breed naar alle vormen van mobiliteit te kijken. Stel dan bijvoorbeeld een helmplicht vast voor alle gemotoriseerde tweewielers die minimaal 25 kilometer per uur kunnen rijden. Daar hoort ook de E-bike bij die het ondersteunend vermogen vanaf 25km afbouwt.

De negatieve beeldvorming is des te opvallender omdat de sector op eigen initiatief de verantwoordelijkheid heeft genomen om afgedankte scooters duurzaam te recyclen. Via Scooter Recycling Nederland (SRN), waarvan Van den Hoff in 2011 de allereerste voorzitter was, is een landelijk dekkend netwerk van inleverpunten ontstaan. Consumenten die van hun afgedankte scooter af willen, hebben nu altijd een officieel kanaal in de buurt waar ze de scooter kosteloos kunnen inleveren. Deze inleverpunten werken samen met demontagebedrijven die ervoor zorgen dat de scooters op duurzame wijze worden gedemonteerd en gerecycled. Dat is behalve van maatschappelijk belang ook in het belang van de sector zelf. Op deze manier komt afgeschreven materiaal niet opnieuw in de markt en ontstaat er bij de inleverpunten ruimte voor de afzet van nieuwe producten die aan de laatst geldende milieunormen voldoen.

Achterdeur

Niet alle bedrijven hebben echter aandacht voor het onderwerp recycling en het is zeker geen verkoopargument. Daarnaast heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) bepaalt dat bedrijven de rijklaarprijs, dat is de volledige prijs inclusief de recyclingbijdrage, kenbaar moeten maken. “Dat betekent dat de recyclingbijdrage niet langer zichtbaar is op de factuur en het onderwerp recycling vaak ondersneeuwt. De consument weet in veel gevallen niet eens dat er een recyclingbijdrage is betaald. Omdat er bovendien nog geen verplichting is om aan het collectieve systeem van SRN deel te nemen, staat de achterdeur helaas nog open voor bedrijven die het wat minder nauw nemen met het milieu. Regelgeving is nodig om ervoor te zorgen dat iedereen meedoet. Het zou een wetgevende taak moeten zijn om recycling collectief te regelen, zowel voor de aanbieders en de consument! Met de duurzame samenleving die de overheid nastreeft is de tijd rijp om ook dit te regelen.”

Vooravond van verandering

De komende jaren zal de scooter er anders uit komen te zien. Met name de opkomst van de elektrische scooter zal de markt gaan veranderen. “Dat betekent ook dat de vakhandel een duidelijke keuze moet maken. Er bestaan twee werelden. Het professionele verkoopkanaal aan het begin van de rit en de demontage- en recyclingwereld aan het eind van de rit. Natuurlijk is het prima als een professioneel dealerbedrijf een afgedankte scooter inneemt en eventueel een los, herbruikbaar onderdeel tijdens een reparatie gebruikt, maar de demontage en recycling moet plaatsvinden bij een gespecialiseerd recyclebedrijf.”

Omdenken

Overigens heeft Van het Hoff daarbij nog wel een belangrijk advies voor de vakhandel. “Een consument die een oude scooter komt inleveren in de winkel is een kans. Neem deze potentiële klant bij de hand, zorg voor een representatieve winkel met voldoende beleving en inventariseer de vervoersbehoefte. Bij het gros van de zakelijk en de recreatieve ritten is de scooter een prima optie. De aankoop van een gebruikte of nieuwe scooter is dan een goede invulling van deze behoefte. Wat dat betreft is omdenken noodzakelijk.”

De professionalisering van de branche en de ontwikkeling van de scooter tot een product van iedereen vraagt aan het eind van de rit om duurzame recycling van afgedankte scooters. Het is van steeds groter belang om consumenten naar de juiste inleverpunten te leiden en het volume via de officiële kanalen omhoog te brengen. Om dit te bereiken is het essentieel om nieuwe partijen te laten meedoen en ons voor te bereiden op de komst van nieuwe materialen zoals aandrijfbatterijen van elektrische scooters. Dit vraagt om aandacht voor de recycling van Li-ion batterijen. De industrie heeft aangetoond haar verantwoordelijkheid voor de end-of-life fase te willen nemen. Regulering is daarbij als aanvulling op de inspanningen van de sector nodig. Zodat we met elkaar aan het eind van de rit de bestaande recyclestromen kunnen kanaliseren en een bijdrage leveren aan de doelstellingen uit het klimaatakkoord.

De fotografie bij dit artikel kwam tot stand met dank aan Betuwe Scooters.nl.