Ruud Koornstra is sinds anderhalf jaar de eerste Nationale Energiecommissaris van Nederland. De bevlogen entrepreneur ziet het als zijn taak om actief pleitbezorger te zijn voor duurzaamheidsinitiatieven in Den Haag. Koornstra is gepassioneerd voorstander van het hanteren van de Sustainable Development Goals (SDG’s), de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. “Ik vind het gaaf om te zien dat ARN en de autorecyclingketen hun activiteiten, doelen en vorderingen langs de lat leggen van de SDG’s. Een voorbeeld met enorme uitstraling.”

Tekst Ruud Koornstra

Vanuit zijn verleden als duurzaam MKB-ondernemer is Ruud Koornstra de ideale Nationale Energiecommissaris. Zijn enthousiasme is aanstekelijk als hij praat over wat er kan en moet gebeuren om onze aarde minder te belasten met ons handelen, ons energiegebruik, onze consumptie, ons hele bestaan.

“De energietransitie, het streven naar duurzaamheid – ze vragen om voortdurende vernieuwing. In alle sectoren, in alle grote en kleine bedrijven en bij de mensen thuis. Sommige ondernemers en initiatieven in de samenleving gaan heel hard, andere hebben een zetje nodig. Een positief ander geluid, dat probeer ik te zijn.” Koornstra spreekt op congressen en laat zich overal zien – met name in Den Haag – waar dat andere geluid van vernieuwend Nederland ook maar iets teweeg kan brengen. “Ik ben lobbyist voor de duurzaamheid. Ik zie het als mijn taak om positieve resultaten onder het mom van ‘zie je, het werkt in het echt, doe er iets mee’ bij de beslissers op tafel te krijgen.”

Prachtig kompas

Koornstra vindt het belangrijk dat betrokkenen bij die vernieuwing hun doel goed voor ogen houden. “Ik vind de zeventien SDG’s van de VN een prachtig kompas voor de missie van organisaties”, aldus Koornstra, die de doelstellingen steeds meer een concrete rol ziet spelen in hoe organisaties hun koers bepalen en achteraf hun daden verantwoorden.

“De vroeger wat rauwe wereld van autosloop is omgevormd tot een keten van bedrijven die werken aan hergebruik. Schakels in de circulaire economie, van recycling!”

In zijn tijd als duurzaam ondernemer was Koornstra bekend om zijn uitspraak dat hij voor 10 miljard mensen in 2030 het paradijs op aarde wilde verwezenlijken. “Dat wekte natuurlijk overal verbazing, maar toen in 2015 in New York die SDG’s werden geformuleerd als opvolging van de succesvol afgeronde ‘millennium goals’, dacht ik direct: dat is precies wat ik bedoel!”

‘License to operate’

De Energiecommissaris noemt de SDG’s een vorm van een ‘license to operate’. “Het lijkt hip en modern, zoals ARN bijvoorbeeld vijf SDG’s (zie kader, red.) centraal heeft gesteld in het duurzaamheidsverslag over 2017. Maar het is ook een heel heldere manier van verantwoording afleggen. Willen we ons inzetten voor duurzame consumptie- en productiepatronen, zie SDG 12, wat hebben we dan op dat gebied voor elkaar gekregen? En wat kunnen we nog meer doen? Nog een: SDG 17 spreekt over ‘partnerschappen voor de doelen’. Dus is de vraag gerechtvaardigd: waar hebben we die samenwerking gevonden? En waar gaan we nog meer doen?”

Inspireren met SDG’s

Volgens Koornstra kunnen bedrijven in de autorecyclingketen hun eigen medewerkers met de SDG’s inspireren. “Organisaties kunnen ook elkaar op hun prestaties aanspreken. Ze kunnen zelfs de partijen buiten de keten erbij betrekken, zoals de overheid en zeker ook autofabrikanten. De SDG’s zijn een kapstok, checklist en alibi tegelijk.”

“Over vijftien jaar zal een auto een materialenpaspoort moeten hebben, waarin precies staat welke materialen zijn verwerkt en hoe die weer worden teruggewonnen.”

Koornstra vindt het interessant om te zien hoe de branche van voormalige autoslopers in enkele decennia een enorme sprong heeft gemaakt. “De vroeger wat rauwe wereld van autosloop is omgevormd tot een keten van bedrijven die werken aan hergebruik. Schakels in de circulaire economie, van recycling! Wat vind ik het gaaf dat juist deze sector nu zo vooroploopt. Dat deze bedrijven zich – onder aanvoering van ARN – aan de SDG’s spiegelen. Dat heeft een enorme uitstraling. Het zegt en doet meer dan wanneer bijvoorbeeld multinationals die, met alle miljoenen die zulke concerns aan PR besteden, zeggen dat zij SDG’s belangrijk vinden. Ik waardeer dat enorm.”

De lead nemen

Koornstra’s advies: “Houd met de SDG’s in de hand ook de fabrikanten scherp; stel vragen over de materialen die ze gebruiken. Ga met elkaar in gesprek over wat hergebruikt kan worden en welke materialen verwerkt kunnen worden tot nieuwe grondstoffen. De branche kan de lead nemen in de transitie naar circulair denken. Over vijftien jaar worden er veel minder auto’s gemaakt, want autodelen zal dan gemeengoed zijn. Een auto zal autonoom rijden en tegen die tijd veel langer worden gebruikt. Dan zal een auto een materialenpaspoort moeten hebben, waarin precies staat welke materialen zijn verwerkt en hoe die weer worden teruggewonnen.”

De autobranche zou volgens Koornstra een voorbeeld kunnen nemen aan Greentom, winnaar van de MKB Innovatie Top 100 2017. “Deze fabrikant van ‘groene’ gerecyclede kinderwagens neemt z’n product na drie jaar terug om ’m voor je kind om te bouwen tot loopfiets. En daarna ook tot andere producten, misschien op den duur zelfs tot een rollator als je oud bent! Een model dat ook in de autobranche en autorecycling kan worden toegepast? Ik ben benieuwd…”

In het onlangs verschenen ‘Duurzaamheidsverslag 2017’ legde ARN haar activiteiten, doelen en vorderingen op het gebied van autorecycling langs de lat van de Sustainable Development Goals. Dit zijn de vijf SDG’s die ARN koos:

7: Duurzame en betaalbare energie.

8: Zorgen voor inclusieve en duurzame economische groei en fatsoenlijke banen.

9: Innovatie en duurzame infrastructuur.

12: Zorgen voor duurzame consumptie- en productiepatronen.

17: Partnerschappen voor de doelen.