90%
Hoewel het aantal te recyclen aandrijfbatterijen op dit moment nog niet groot is, is de recyclingbranche voorbereid op deze nieuwe technologie. Veel importeurs maken al gebruik van ARN’s inzamel- en verwerkingssysteem voor batterijen.
ARN heeft met Stibat (Stichting Batterijen), inzamelbedrijven en recyclingbedrijven een systematiek opgezet voor inzameling, logistiek en verwerking van afgedankte batterijen met een negatieve restwaarde. Volgens het Besluit beheer batterijen (Bbb) zijn autofabrikanten en -importeurs verplicht om zowel de startaccu’s als de aandrijfbatterijen van hybride en elektrische auto’s na gebruik terug te nemen. Door deel te nemen aan het collectieve systeem (waarvoor zij een beheerbijdrage betalen) dragen zij de uitvoering over aan ARN.
Concreet zorgt ARN voor de inname en verwerking van de afgedankte aandrijfbatterijen en startaccu’s met een negatieve restwaarde. In de praktijk gaat het dan om Li-ion accu’s. Ook regelt ARN de informatievoorziening en rapportage aan de overheid daarover. Bovendien rapporteert ARN aan de overheid over de auto-accu’s met een positieve restwaarde: lood- en NiMH-accu’s.
Sustainable Development Goals
Voor het tweede jaar legt ARN zichzelf langs de meetlat van de Sustainable Development Goals (SDG’s) met in het achterhoofd het motto ‘lean and green’. De hiernaast afgebeelde, gekleurde SDG’s zijn specifiek van toepassing op de inhoud van deze pagina.
Aandrijfbatterijen in de praktijk
Eerst moeten aandrijfbatterijen worden gedemonteerd uit auto’s. ARN maakt zich sterk dat deze werkzaamheden worden uitgevoerd door voldoende getraind personeel, dat is uitgerust met de juiste gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Gelukkig hebben veel autodemontagebedrijven hun medewerkers ARN’s training ‘Veilig demonteren van elektrische en hybride auto’s’ laten volgen. Vooralsnog worden de meeste batterijen aangeleverd door dealerbedrijven. Veilige demontage van de batterij gaat daar veelal op instructie van de importeur of de fabrikant.
Na demontage wordt bepaald hoe de batterij vervoerd moet worden. Voor kapotte of beschadigde batterijen gelden extra veiligheidseisen voor wat betreft het transport. Deze batterijen moeten in speciale accu-boxen worden vervoerd. ARN heeft hierin geïnvesteerd om de inzamelaars in staat te stellen de ‘niet transport zekere batterijen’ (officieel: batterijen die onder normale vervoersomstandigheden snel uiteen kunnen vallen, gevaarlijk kunnen reageren of een vlam dan wel een gevaarlijke hitte-ontwikkeling of een gevaarlijke uitstoot van giftige, bijtende of brandbare gassen of dampen kunnen veroorzaken) veilig te vervoeren.
In 2018 werd minder dan 20 procent van de afgedankte batterijen geclassificeerd als ‘niet transport zeker’ en moest dus in de speciale verpakking vervoerd worden. De transportkosten voor deze batterijen zijn een veelvoud van het vervoer van de ‘transportzekere’ batterijen. In 2019 volgt nieuwe regelgeving op het gebied van opslag en vervoer, waarop ARN anticipeert.
Gespecialiseerd verwerkingsbedrijf
In 2018 kreeg ongeveer 90 procent van de afgedankte aandrijfbatterijen een tweede leven bij een verwerkingsbedrijf dat batterijen ombouwt voor hergebruik in stationaire toepassingen. ARN zoekt met verschillende partijen oplossingen voor hergebruik van afgedankte batterijen uit auto’s, bijvoorbeeld voor duurzame energieopslag. Hergebruik neemt dan ook allerlei vormen aan. Zoals de ontwikkeling van door accu’s gevoede verlichtingszuilen voor een landingsbaan. De gebruikte batterijen vinden soms ook hun weg naar pleziervaartuigen, die met een voormalige autobatterij volledig emissieloos kunnen varen. Of ze worden ingezet als buffer voor energieopslag in woonwijken, voor eigenaren van zonnepanelen.
Hergebruik ‘op stoom’
Het mag duidelijk zijn dat de sector goed voorbereid is op demontage en verwerking van de accu’s, maar ook dat de ontwikkeling van unieke manieren van hergebruik ‘op stoom’ begint te komen, lang voordat de piek in batterijrecycling zich voordoet.
Een tweede leven!
Een afgedankte lithium-ion batterij van een elektrische bus of auto kan nog jaren dienst doen als opslag- en afgiftemedium voor energie. Dat biedt mogelijkheden; er is dan ook een nieuwe bedrijfstak aan het ontstaan die zich richt op slimme, innovatieve manieren van herinzet van deze accu’s als statische energiebuffer.
Een mooi voorbeeld is het project in Arnhem, waarbij het Arnhemse Time Shift energy storage haar accu’s levert aan het Smart Trolley Grid. Dat is een slim elektriciteitsnetwerk, bestaande uit oplaadpunten aan trolleymasten, waaraan de trolleybus zijn remenergie kwijt kan. Vervolgens kunnen elektrische voertuigen die teruggewonnen elektriciteit ‘tanken’.
Op Pampus, het forteiland in het IJmeer, wordt door zonnepanelen opgewekte stroom door de accu’s opgeslagen voor later gebruik. In 2022 wil Pampus 100% duurzaam en zelfvoorzienend kunnen opereren.
Ook voor hergebruik in auto’s bestaan mogelijkheden. Bij de Amerikaanse autobatterijspecialist SNT (Spiers New Technologies) in Ede wordt een 3.400 vierkante meter groot bedrifscomplex klaar gemaakt voor toekomstige ontwikkelingen op het gebied van ‘remanufacturing’. Het bedrijf kan snel en precies achterhalen welke van de vele batterijmodules en -cellen in een aandrijfaccu problemen veroorzaken en welke vervangen moeten worden door cellen uit voorraad.